U radu je prikazana žena starosti 86 godina kojoj je ehodoplerkardiografskim pregledom postavljena dijagnoza restriktivne kardiomiopatije i dijastolne srčane slabosti zbog prezentovane enormne biatrijalne dilatacije, nedilatirajućih i nehipertrofičnih komora i normalne sistolne funkcije. Zbog starosnog doba nije realizovana endomiokardna biopsija, a prioritetni terapijski cilj je usmeren ka smanjenju Nyha funkcionalne klase.

Peripartalna kardiomiopatija (PPKM) je redak poremećaj srčane slabosti nepoznatog uzroka koji je često fatalan za mlade žene. Javlja u kasnoj trudnoći ili postpartalnom periodu. PPKM može biti teško dijagnostikovati jer simptomi srčane slabosti mogu imitirati one simptome koji se inače javljaju u trudnoći. Prikaz bolesnika,29- godišnja žena, u 38 nedelji gestacije primljena je na odeljenje zbog otežanog disanja, zamora pri minimalnom naporu i osećaja ubrzanog lupanja srca. Na prijemu bleda, lako oznojena i dispnoična, blede kože i vidljivih sluznica. Gojazna. Auskultacijom na plućima bazalno obostrano oslabljen disajni šum uz inspirijumske pukote bazalno desno. Akcija srca je tahikardna (135 /min) , tonovi oslabljeni, ritam galopa, sistolni šum na ictusu 3/6 po Levinu. TA 130/90. Abdomen je iznad ravni g. koša, inspekcijom se uočavaju gravidarne strije. Ekstremiteti bez edema. Elektrokardiogram pokazuje sinusnu tahikardiju sa fr 130/min, pQ 0,10 sec,qr u D3, slaba progresija r zubca od V1-V4, bifazan p talas u V1, povremene VES, nema značajnih ST-T promena. Odmah urađena transtorakalna ehokardiografija (TTE) pokazala je levi ventrikul uvećanih enddijastolnih i endsistolnih dimenzija (EDDLV 82mm, ESDLV 72 mm), uredne debljine zidova, sa globalnom hikpokinezijom i bez regionalnih ispada u kinetici, sa sniženom EF koja je procenjena na oko 25-30%. Tretirana kardiotonicima, diureticima, uz suspstituciju kalijuma, i Antagonistima kalcijuma što dovodi do poboljšanja stanja. Nakon 5 dana trudnoća je završena carskim rezom i rođeno je zdravo žensko dete. Zaključak: Peripartalna kardiomiopatija je oboljenje čija je etologija još uvek nedovoljno rasvetljena, i na na našim prostorima nije tako česta, ali neblagovremena ili zakasnela dijagnoza su fatalni za trudnicu.

Telemedicina je kao sistem pružanja zdravstvene zaštite, definisana od Svetske zdravstvene organizacije (SZO) kao praktična zdravstvena zaštita koja koristi interaktivnu zvučnu, vizuelnu komunikaciju i razmenu podataka. Univerzitetski telemedicinski centar u Kosovskoj Mitrovici obezbeđuje stalnu dostupnost kadra neophodnih specijalnosti za brzu i efikasnu telekonsultaciju u slučajevima kada je ona neophodna ili se nameće kao metoda izbora u pomoći kod postavljanja dijagnoze, ali i planiranja i sprovođenja same terapije. Prikazana je 'store and forward' telemedicinska konsultacija u vidu slučaja normalnog nivoa hitnosti koji je zahtevao interdisciplinarni pristup između stomatologa endodonta i stomatologa oralnog hirurga. Kao pametna veza između telekonsultanata pri Univerzitetskom telemedicinskom centru korišćen je XPA3 online aplikacioni sistem. Nakon adekvatne telekonsultacije u kojoj su učestvovali lekari iz Kosovske Mitrovice, Niša i Podgorice, na pacijentu je uspešno sprovedena endodontsko oralnohirurška terapija, čime je pacijent u potpunosti zbrinut.

Mešoviti anskiozno-depresivni poremećaji su najčešći psihijatrijski poremećaji u ambulantnoj praksi i, prema novijim podacima, obuhvataju 50% psihijatrijskih dijagnoza u primarnoj zdravstvenoj zaštiti. Ova dijagnoza se postavlja kod takvih neurotičnih poremećaja u kojima istovremeno postoje simptomi anksioznosti i depresije, a ni jedni ni drugi ne dominiraju. Cilj ovog istraživanja je da se prikažu sociodemografske karakteristike mešovitog anksiozno-depresivnog poremećaja u Novom Pazaru tokom 2012. godine. Istraživanjem je obuhvaćeno 489 pacijenata sa dijagnozom mešoviti anksiozno-depresivni poremećaj, od ukupno ambulantno 9746 pacijenata lečenih u opštoj bolnici Novi Pazar tokom 2012. godine. Statistički su obrađeni podaci, a varijable su bile pol (muški i ženski), godine starosti (po dobnim grupama) i radni status (zaposlen, nezaposlen i penzioner). Za testiranje razlike između ispitanika za kategoričke varijable korišćen je x2. Rezultati ovog istraživanja pokazuju da je incidenca mešovitog anksiozno-depresivnog poremećaja veća kod žena, i to u razmeri 2:1. Najveći broj pacijenata pripada dobnoj grupi 51-60 godina. Veći procenat obolelih je nezaposlen (39,3%), u poređenju sa zaposlenima (22,3%), a nezaposleni muškarci obolevaju oko pet puta češće od zaposlenih. Podaci dobijeni na prostoru Novog Pazara ne odstupaju od podataka dobijenih u studijama širom sveta. Rast incidence ovog poremećaja u svetu, pa i kod nas, posledica je više razloga: svetska ekonomska kriza, prirodne katastrofe, ratovi, itd. Istraživanjem je utvrđeno da je mešoviti anksiozno-depresivni poremećaj najzastupljeniji u šestoj deceniji života, i to češće kod nezaposlenih, a dva puta češće kod žena.

Deca i adolescenti koji su u sistemu socijalne zaštite, naročito deca u domskom smeštaju, predstavljaju vulnerabilnu populaciju sklonu mentalnim poremećajima. Zadatak ovog rada je da se procene anksiozni poremećaji dece i adolescenata u domskom smeštaju u okviru sistema socijalne zaštite. Studijom je obuhvaćeno 229 dece uzrasta od 8 do18 godina - 111 dece iz domskog smeštaja i 118 iz opšte populacije. Za procenu, otkrivanje i pretragu anksioznosti i anksioznih poremećaja primenjen je SCARED upitnik. Za obradu podataka korišćeni su deskriptivni statistički metod, Pirsonov x2-test i multivarijabilna regresiona analiza. Dobijeni podaci su statistički obrađeni, a rezultati pokazuju da su kod 41,4% dece i adolescenata iz domskog smeštaja postojali značajni anksiozni simptomi. Deca i adolescenti iz domskog smeštaja, u odnosu na kontrolnu grupu, imali su mnogo višu prevalenciju anksioznih simptoma. Multivarijabilna regresiona analiza je pokazala da deca iz domskog smeštaja imaju od 4 do 8 puta veći rizik da razviju neki od anksioznih simptoma u odnosu na adolescente u domskom smeštaju. Prevalencija mentalnih poremećaja u vidu anksioznih simptoma je visoka kod dece i adolescenata koji su u domskom smeštaju sistema socijalne zaštite Republike Srbije u odnosu na decu i adolescente u opštoj populaciji.

Osnovni cilj istraživanja je utvrđivanje relacija između morfoloških karakteristika sa rezultatskom efikasnošću u agilnosti kod učenika starih četrnaest godina obuhvaćenih aerobnim vežbanjem. U studiju je bilo uključeno 112 dece oba pola, učenika osnovnih škola u Kosovskoj Mitrovici uzrasta 14 godina ± 6 meseci. Procena antropometrijskih karakteristika ispitanika je vršena na osnovu sledećih mera: longitudinalna dimenzionalnost skeleta (visina tela, dužina ruke, dužina noge), cirkularna dimenzionalnost skeleta i masa tela (srednji obim grudnog koša, obim butine opružene noge, maksimalan obim potkolenice, masa tela), potkožno masno tkivo (debljina kožnog nabora trbuha, butine i potkolenice). Procena agilnosti ispitanika je testirana pomoću, koverta test, dužne koraca u stranu i izvoženje osmice sa savijanjem. Statistička analiza je obuhvatala osnovne parametre deskriptivne statistike, dok su kao mera diskriminativnosti merenja korišćeni indeksi zakrivljenosti i spljoštenosti. Kanonička korelaciona analiza primenjena je da bi se objasnila struktura relacija između dva skupa varijabli. Rezultati kanoničke korelacione analize na uzorku ispitanika pokazali su da na multivarijantnom nivou postoji jaka linearna veza između morfoloških karakteristika i agilnosti dece obuhvaćene aerobnim vežbanjem.

Koštani markeri su veoma korisno dijagnostiško sredstvo, mada je njihova klinička upotreba ograničena specifičnim tehničkim i analitičkim aspektima, kao i njihovom pre-analitičkom varijabilnošću. Koštani markeri, za razliku od mineralne gustine kosti, ukazuju na posebne aspekte kvaliteta kostiju, te stoga nude zasebnu i prognostičku perspektivu u ispitivanju promena mineralne gustine kosti I smanjivanju rizika od fraktura. Smanjenje nivoa koštanih markera usko je povezano sa smanjenjem rizika od frakture vratnih pršljenova usled korišćenja raloksifena, rizedronata i alendronata. Postoje brojne mogućnosti za korišćenje ovih markera u kratkoročnom praćenju toka lečenja osteoporoze, pored merenja mineralne koštane gustine, kako bi se otkrili pacijenti koji ne reaguju na terapiju.

Starenje kože je spor, ali progresivan degenerativni proces. U literaturi se definišu dve varijante bioloških okolnosti starenja kože: jedna objašnjava prirodno, fiziološko starenje, u funkciji vremena, na genetskoj osnovi - hronološko ili intrinzičko starenje (engl.chronological/intrinsic skin aging ) koje se klinički zapaža kao glatka, tanka, fino naborana koža, a druga povezuje i analizira promene na koži nastale pod uticajem spoljnih činilaca, uglavnom UV zračenja, - tzv. solarno ili ekstrinzičko starenje (engl. photoaging / extrinsic skin aging). Normalno ili intrinzičko starenje je praćeno atrofijom epiderma i derma, destrukcijom kolagenih i elastičnih vlakana, uz poremećaj proliferacijske homeostaze brojnih ćelija i posledične pojave benignih i malignih lezija kože.

Strenuous exercises greatly increase oxygen consumption in the whole body, especially in skeletal muscles. Large part of oxygen consumption is reduced to H2O and ATP, but smaller part (2-5%) results in an increased leakage of electrons from the mitochondrial respiratory chain, forming various reactive oxygen species-ROS (02, H2O,iOH). These free ra- dicals are capable of triggering a chain of damaging biochemical and physiological reactions (oxidative stress, lipid peroxi- dation), as a base for skeletal muscles damage after exercise. MDA (malondialdehyde) is a marker of exercise induced lipid peroxidation process. L-ascorbic acid is a major aqueous-phase antioxidant. To estimate antioxidant role of ascorbic acid we use rate between dehydroascorbate and ascorbate. In this paper those markers of lipid peroxidation (MDA, MDA ind, % ind MDA), and ascorbic acid status (ascorbic acid Asc, ascorbat A, dehidroascorbat DHA, DHA/A) were determinated in 30 stu- dents, in rest and after treadmill running protocol (Bruce Treadmill Protocol). It was found that after the treadmill test, plas- ma MDA level had increased from 3,04 to 4,39 M/L (p<0,0001) and % ind MDA decreased significantly from 35% to 24,7% (p=0,0003). Plasma ascorbic acid was also found to be higher after the treadmill test comparing to rest level (from 55,4 to 67,6 μM/L). DHA/A level in rest was 1,62 and after treadmill test it increased to 2,05 (p=0,0014). These results suggests that strenuous exercise increased process of lipid peroxidation (MDA †, % ind MDA), but in the same time incre- ased ascorbic acid level in plasma and DHA/A rate indicates stronger activation of nonenzymatic antioxidant defense system.

Class III malocclusion are complex anomalies of the skeletal and dental systems. The aim of this study is that the sample of 30 untreated orthodontic patients, aged 18-30 years, rendgencephalometrics analysis closer to determine the mor- phological characteristics of this malocclusion. In patients previously clinically diagnosed class III. For this analysis, were used in a number of cephalometrics points on the basis of which the measured angles and planes. The results were compared with the patients with class I malocclusion and they point to the following morphological characteristics of class III maloc- clusion: a smaller cranial base, normognathic and normal size maxilla, prognathic mandible and chin, the greater the total mandibular length, open gonial angle and a larger anterior and lower posterior facial height.
Key words: malocclusion; morphology; cephalometrics