Ultrazvuk pluća (LUS), postao je u prvoj deceniji 21. veka sve više i više popularan. Nekoliko radova opisuju prednosti ovog postupka, uglavnom zbog mogućnosti da se koriste u krevetu, bez opasnosti od zračenja, zajedno sa jednostavnim i neposrednim tumačenjem slike. Svrha ovog rada je da predstavi vezu LUS i najčešćih neonatalnih respiratornih bolesti i nekih akutnih plućnih bolesti. Opisali smo tehniku LUS izvršenja, normalan izgled i LUS nalaze sa najčešćim neonatalnim i pedijatrijskim akutnim bolestima. Upotreba LUS na klinici je jednostavna i laka za korišćenje.

Alkoholizam je jedan od 300 do danas istraženih i utvrđenih faktora rizika za nastanak infarkta mozga. Redukovan broj neurona zbog moždanog infarkta i premorbidnog alkoholizma, uz brojne poremećaje funkcije mozga, za posledicu mora imati i oštećen metabolizam dopamina (DA), tj. metaboličkog obrta DA (3, 4 dihydroxyphenylacetic acid + homovanilic acid, DOPAC + HVA). Osnovni cilj istraživanja je dokazivanje poremećaja koncentracijskog sadržaja DA i metaboličkog obrta DA kod bolesnika sa moždanim infarktom, a premorbidnih alkoholičara, biohemijskim pregledom likvora, i to u poređenju sa nalazom u likvoru bolesnika bez akutne moždane lezije. Formirane su dve grupe hospitalno lečenih bolesnika za svrhe ovog istraživanja. Ispitivanu grupu A čini 50 bolesnika sa akutno nastalim moždanim infarktom a premorbidnih alkoholičara. Svi su mlađi od 65 godina. Kontrolnu grupu (grupa B) čini 30 bolesnika hospitalno lečenih zbog vertiginoznih smetnji, a mlađih od 65 godina. Likvor (CSF) uzet je neposredno pri prijemu na bolničko lečenje bolesnicima grupe A, a bolesnicima kontrolne grupe B u prvoj sedmici hospitalizacije i čuvan na -70°C do pregleda. Laboratorijski je utvrđen povišen sadržaj DA, kao i njegovih metabolita (DOPAC + HVA) u likvoru bolesnika sa moždanim infarktom a ranijih alkoholičara za p<0,05. Rezultati sugerišu da DA ima značajnu ulogu u nastanku ishemijskog oštećenja. Nalaz ukazuje na značajno ubrzanje metabolizma DA kod bolesnika sa moždanim infarktom a ranijih alkoholičara. Pored toga potvrđuje i značaj DA u patogenezi ishemijske smrti neurona.

Infektivna priroda karijesa ukazuje na potencijalno učešće imunoloških faktora u procesu bolesti. Cilj istraživanja bio je da se utvrdi nivo koncentracija ukupnih proteina i IgA u pljuvački dece sa različitim karijes iskustvom i proceni povezanost individualnih vrednosti koncentracija ukupnih proteina, koncentracija IgA i vrednosti keps zuba. Ispitivanjem je obuhvaćeno 50 dece uzrasta 3-4 godine. Merenje rasprostranjenosti karijesa, izvršeno primenom keps indeksa. Određivanje koncentracije ukupnih proteina u nestimulisanoj pljuvački izvršeno je pomoću komercijalnog kita Micro BCATM Protein Assay Kit (PIERCE, USA), a koncentracije ukupnih IgA, dot blot metodom, korišćenjem mišijih monoklonskih anti-humana-IgA antitela (Nordic, Holandija). Odnos između koncentracija ukupnih proteina i vrednosti keps zuba, kao i ukupnih IgA i vrednosti keps zuba pokazao je statistički značajnu linearnu regresiju. Parcijalizovanjem uticaja ukupnih proteina potvrđena je statistički značajna korelacija između IgA i keps vrednosti (r=0,78; p<0,001). Kada je parcijalizovan uticaj ukupnih IgA, korelacija između ukupnih proteina i keps vrednosti bila je uočljivo manja (r=0,35; p=0,013). Kod dece sa sa većim brojem površina zuba zahvaćenih karijesom, više koncentracije IgA u pljuvački mogle bi biti u vezi sa sa povećanom proizvodnjom antitela u uslovima infekcije kariogenim mikroorganizmima.

Aterogeneza je postepen proces koji započinje u ranom životnom periodu, odvija se lagano, decenijama i može biti prepoznat tek kada se razviju infarkt srca, mozga ili periferna vaskularna bolest. Cilj istraživanja bio je da se utvrdi učestalost i zastupljenost faktora aterogeneze kod pacijenata sa moždanim infarktima u graničnoj supratentorijalnoj arterijskoj distribuciji. Istraživanje je sprovedeno u sedmogodišnem periodu, kod 30 bolesnika, kao prospektivna studija. Kao faktori aterogeneze definsisani su pacijenti sa kardiovaskularnim oboljenjima, dijabetes mellitusom i pušači, a kod svih ispitanika verifikovana je koncentracija holesterola. U grupi ispitanika sa infarktom moždanog tkiva u prednjim partijama, u odnosu na bolesnike sa moždanim infarktom u zadnjim partijama, utvrđen je statistički značajno veći broj bolesnika sa kardiovaskularnim bolestima (p=0,025). Grupa pacijenata kod kojih je utvrđen infarkt moždanog tkiva u prednjim partijama imaju značajno veći broj bolesnika sa diabetes mellitusom (p=0,023), veći broj pušača (p=0,021), a utvrđena je i statistički značajno veća koncentracija holesterola (p<0,0001). Pacijenti sa prednjim moždanim infarktom imaju statistički značajno veći aterogeni potencijal.

Tokom intenzivne fizičke aktivnosti dolazi do fiziološke adaptacije funkcije različitih organskih sistema pri čemu adaptacija respiratornog sistema predstavlja najsloženiji proces. Tokom aerobnog vežbanja povećava se potrošnja kiseonika za 10-20 puta na nivou celog organizma, dok to povećanje na nivou angažovane muskulature može da bude veće i do 100 puta. Kao odgovor na povećanu potrebu za razmenom gasova (kiseonikom) javlja se intenziviranje procesa ventilacije dok su rezultati dobijeni ispitivanjem odgovora disajnih puteva krajnje kontradiktorni. Ograničenja u ekspiratornom protoku mogu da limitiraju alveolarnu ventilaciju i zajedno sa zamorom dijafragme predstavljaju osnovu za smanjenu fizičku osposobljenost i izdržljivost sportista. Cilj ovog istraživanja bio je proučavanje efekta redovnog treninga na funkciju pluća i adaptaciju respiratornog sistema. U eksperimentu je učestvovalo 60 ispitanika (30 sportista i 30 studenata) kojima su spirometrijskim testom u stanju mirovanja određivani ventilatorni parametri: FVC, FEV1, odnos FEV1/FVC, kao i protoci: PEF, FEF25-75, FEF25, FEF50, FEF75. Kod sportista su dobijeni sledeći rezultati (% od predviđene vrednosti): FVC=105,9%; FEV1=106,3%; odnos FEV1/FVC=101,2%; PEF=97,2%; FEF25-75=102, 2%; FEF25=90,1%; FEF50=96,4% i FEF75=88,5%. Slični rezultati su dobijeni i kod studenata: FVC=101,5%; FEV1101,8%; odnos FEV1/FVC=101,7%; PEF=92,8%; FEF25-75=99 , 6%; FEF25=90,4%; FEF50=93,7% i FEF75=86,7%. Dobijeni rezultati nisu pokazivali značajnu razliku između ispitivanih parametara ukazujući da nema razlike u funkciji respiratornog sistema u stanju mirovanja između aktivnih sportista i zdrave sedentarne populacije.

Poremećaj podnošenja proteina kravljeg mleka se javlja kod 2-6% dece, uglavnom u dojenačkoj dobi. Cilj rada je bio da se prikažu iskustva i zapažanja u vezi sa kliničkim simptomima i znacima nepodnošenja proteina kravljeg mleka kod odojčadi. U istraživanje je bilo uključeno 121 odojče kod kojih je nepodnošenje proteina kravljeg mleka dijagnostikovano u uzrastu od petnaest dana do devet meseci. U kliničkoj prezentaciji nepodnošenja proteina kravljeg mleka dominirale su kutane smetnje, koje su utvrđene kod 88 bolesnika (72,72%), potom digestivne smetnje, zabeležene kod 68 odojčeta (56,20%), dok su respiracione tegobe bile najređe (14,87%). Ni kod jednog ispitanika nije zabeležen anafilaktički šok. Rezultati istraživanja pokazuju da u poremećaju podnošenja proteina kravljeg mleka kod odojčadi preovlađuju kutane i kutano-digestivne smetnje, dok su respiracione tegobe relativno retke.

Analizom stručnih i naučnih publikacija koje se bave istraživanjem zdravstvenog ponašanja studenata nameće se mišljenje da studenti predstavljaju populaciju sa posebnim rizikom nastanka posledica fizičke neaktivnosti i neadekvatne ishrane. Najveći deo dana studenti obično provode sedeći u zatvorenim, zagušljivim prostorijama slušajući predavanja ili učeći, a umesto rekreacije svoje slobodno vreme provode u nekom kafiću ili uz televizor ili računar. Za studente, kao posebnu populaciju mladih ljudi, ishrana je od primarne važnosti jer su kvalitativne i kvantitativne potrebe za dobro uravnoteženom ishranom veće nego u bilo kom drugom periodu života, s obzirom da ishrana mora biti prilagođena dugotrajnom intelektualnom radu. Cilj rada bio je da se oceni zdravstveno ponašanje, odnosno navike u ishrani i fizička aktivnost studenata. U okviru ovog cilja posebno će se analizirati učestalost i odnos učestalosti pomenutih navika među studentima Pravnog, Prirodno-matematičkog i Medicinskog fakulteta Univerziteta u Prištini sa privremenim sedištem u Kosovskoj Mitrovici. Istraživanje je urađeno kao studija preseka na reprezentativnom uzorku studenata Univerziteta u Prištini sa privremenim sedištem u Kosovskoj Mitrovici, u martu i aprilu 2011. godine. Istraživanjem je obuhvaćeno 244 ispitanika. Kao instrument istraživanja korišćen je upitnik koji se koristio u u Istraživanju zdravstvenog ponašanja studenata ostalih univerziteta u Republici Srbiji u 2000-toj godini. Podaci su obrađeni metodama deskriptivne statistike a u svrhu analize podataka korišćen je hi-kvadrat test. U nedelji koja je prethodila istraživanju, fizičkom aktivnošću duže od 30 minuta bavila se samo trećina (34,4%) naših ispitanika, dok se gotovo polovina (48,8%) studenata izjasnila da je sedeći provodila do 5 sati dnevno. Polovina naših ispitanika (48,0%) svakodnevno doručkuje, četvrtina (25,8%) uzima voće, dok tek svaki deseti (10,7%) student svakodnevno u svojoj ishrani koristi mleko.

Dijabetes je jedno od najčešćih hroničnih nezaraznih obolenja u svetu i kod nas. Sa postepenim porastom incidencije dobija pandemijski karakter i predstavlja veliki javnozdravstveni problem. Osnovni cilj rada je identifikacija najvažnijih epidemioloških karakteristika dijabetesa u srpskim enklavama Kosova i Metohije. U radu je korišćena epidemiološka metoda studija preseka (cross sectional). U periodu od 2004-2011. godine prijavljeno je 1166 obolelih od dijabetesa,130 od dijabetesa tip 1 (11,1%), 1036 od dijabetesa tip 2 (88,9%). Najviša nestandardizovana stopa incidencije kod dijabetesa tip 1 (23,6/100.000), zabeležena je 2005. godine, a kod dijabetesa tip 2 (281,5/100.000) 2006. godine. Linearni trend stope incidencije pokazao je najznačajniji pad u ispitivanom periodu kod dijabetesa tip 1 (y=10.4-0.68x), umeren pad kod oba tipa dijabetesa (y=93.1-2.13x) i neznatno smanjenje stope incidencije kod dijabetesa tip 2, (y=161,6-0.57x). Nestandardizovane stope mortaliteta svih tipova dijabetesa u ispitivanom periodu kretale su se u rasponu od 5,1/100.000 do 14,0/100.000. Dijabetes tip 2 se najučestalije javlja u opštini Kosovska Mitrovica (hi-kvadrat=8,39, DF=1,p<0,01), a dijabetes tip 1 u opštini Leposavić (hi-kvadrat=21,12 DF=1, p<0,01).Prema topografskoj distribuciji zapaža se najveće učešće u strukturi umrlih u opštini Kosovska Mitrovica, (40,0%) od dijabetesa tip 1, a u Leposaviću od dijabetesa tip 2 (22,%).

Najbitniji uslovi za jednu zubnu nadoknadu, sa biološkog i funkcionalnog aspekta, je njeno uklapanje u dinamiku tkiva sa kojima je u neposrednom kontaktu. Kada se govori o fiksnoj zubnoj protezi moraju se ispoštovati svi principi jednog mikrohirurškog rada. Brušenjem zuba stvara se patrljak određene veličine i oblika. Gleđna supstanca se uklanja i stvara se prostrana dentinska rana koja mora u daljem postupku da se zaštiti i da se spreči prodor inzulta prema pulpi. Pored toga mora se obratiti posebna pažnja na granično područje prema parodoncijumu s ciljem da se sačuva integritet parodocijuma i spreči nastajanje konsekutivnih oboljenja.

Koštani markeri su veoma korisno dijagnostiško sredstvo, mada je njihova klinička upotreba ograničena specifičnim tehničkim i analitičkim aspektima, kao i njihovom pre-analitičkom varijabilnošću. Koštani markeri, za razliku od mineralne gustine kosti, ukazuju na posebne aspekte kvaliteta kostiju, te stoga nude zasebnu i prognostičku perspektivu u ispitivanju promena mineralne gustine kosti I smanjivanju rizika od fraktura. Smanjenje nivoa koštanih markera usko je povezano sa smanjenjem rizika od frakture vratnih pršljenova usled korišćenja raloksifena, rizedronata i alendronata. Postoje brojne mogućnosti za korišćenje ovih markera u kratkoročnom praćenju toka lečenja osteoporoze, pored merenja mineralne koštane gustine, kako bi se otkrili pacijenti koji ne reaguju na terapiju.