Uz tradicionalne faktore rizika smatra se da i inflamacija doprinosi nastanku ishemičnog moždanog udara (IMU). U toku inflamacije neutrofilni leukociti se degranulišu, kada može doći do oslobađanja njihovog enzima mijeloperoksidze (MPO) u ekstracelularni prostor. Osim peroksidazme MPO poseduje i hlorinišuću aktivnost kojom stvara hipohlornu kiselinu i dugoživeće oksidanse hloramine. U ovoj studiji je određivana hlorinišuća aktivnost MPO i koncentracija ukupnih hloramina u serumu. U studiju je bilo uključeno 29 pacijenata sa akutnim IMU, starosti 69.0 godina (64.2–78.0), i 25 ispitanika kontrolne grupe bez IMU, starosti 69.0 godina (67.0–72.0). Nađeno je da je u grupi sa IMU broj neutrofilnih leukocita u perifernoj krvi značajno veći od kontrolnih vrednosti (4.56±1.76 vs. 7.74±3.35 × 109/L, u kontrolnoj grupi i kod pacijenata; p<0.05). Takođe je i hlorinišuća aktivnost MPO seruma bila veća u grupi sa IMU (67.2 U/L vs. 92.3 U/L, kod kontrole i kod pacijenata; p<0.05). Iako je koncentracija ukupnih hloramina bila nešto veća kod IMU nego u kontrolnoj grupi, razlika nije bila statistički značajna (p=0.178). Aktivnost MPO je značajno korelirala sa koncentracijom triglicerida (p<0.05). Korelacija između hlorinišuće aktivnosti MPO i ukupnih hloramina nije bila značajna (p=0.402), dok su korelacije MPO aktivnosti i broja neutrofila (p=0.071) odnosno MPO aktivnosti i prisustva aritmije (p=0.094) bile nešto veće. Rezultati ove studije ukazuju da MPO verovatno ima ulogu u patogenezi IMU, što se delimično može zasnivati na hlorinaciji biološki značajnih molekula vaskularnog kompartmana.

Parodontalna bolest (parodontopatija) je hronična inflamatorna bolest u čiju patogenezu su uključene različite ćelije urođenog i stečenog imuniteta, među kojima i makrofagi. Makrofagi su profesionalni fagociti čija je osnovna uloga ingestija i destrukcija mikroorganizama. Pored fagocitoze, ove ćelije su angažovane u produkciji proinflamatornih citokina i u prezentaciji antigena T-ćelijama, te se smatraju ključnim ćelijama urođenog imunskog odgovora. U našem istraživanju praćena je gustina i distribucija makrofaga u zdravoj i inflamiranoj gingive sa ciljem da se proceni njihov značaj u patogenezi parodontopatije. Materijal su činile gingivalne biopsije 96 pacijenata svrstanih u 4 grupe: zdrava gingiva, gingivitis, početna parodontopatija i uznapredovala parodontopatija. Za identifikaciju makrofaga korišćena je imunohistohemijska tehnika bojenja zasnovana na upotrebi monoklonskog antitela anti-CD68. Prema našem istraživanju gustina makrofaga je veća u gingivitisu i parodontopatiji u odnosu na zdravu gingivu. Između gingivitisa i parodontopatije nije nađena značajna razlika u gustini makrofaga. Grupisanje makrofaga u blizini delimično liziranih kolagenih vlakana u parodontopatiji ukazuje na njihovu kolagenolitičku aktivnost. Povećanje broja makrofaga u inflamiranoj gingivi može se dovesti u vezu i sa resorpcijom kosti jer se ove ćelije mogu diferencirati u osteoklaste.

Cardiovascular complications are the major cause of mortality and morbidity in children with end-stage renal disease who are treated with chronic hemodialysis Arterial hypertension is a major cardiovascular risk factors in this population. The aim is that children who are on HD displays the prevalence of hypertension, to check arterial pressure before and after HD and displays the correlation with the left ventricle mass (LVM). Method: The study in 20 patients on chronic HD and 20 healthy control group children, blood pressure was measured by sphygmomanometer before and after HD. Also echocardiography were measured left ventricular mass before and after HD and track the correlation of these two parameters. Results: The prevalence of hypertension in children on HD is 62% for significant different compared to the control group (p <0.001) .. TA values of systolic and diastolic significantly lower after HD. (P <0.05). After HD TA values were significantly higher than the value of TA (p <0.05) in healthy children. The prevalence of LVH was 60% in children on HD and statistically be statistically highe then to the control group (p <0.001). The correlation between LVH and increased TA was linear but was not statistically significant in either group of patients. In conclusion: The fact that hypertension does not correlate significantly with left ventricular mass suggests that the increase in LVM except high blood pressure and affect other cardiovascular risk factors.

Savremeni akcenti u tretmanu varikocele. Postići “minimalnu invazivnost” tretmana, odrediti broj trudnoća nakon operacije i ustanoviti vremenski period od operatvnog zahvata do začeća kod partnerki. Selektovana grupa muškaraca pomoću uroloških kriterijuma za infertilni par, tretiranih subingvinalnom ligaturom spermatične venepampiniformnog pleksusa. Tretirali smo 26 subfertilnih muškaraca kombinacijom subingvinalne ligature spermatične vene ili pampiniformnog pleksusa i medikalmentozne terapije.U desetogodišnjem periodu, registrovali smo 16 trudnoća (61,5%) partnerki naših pacijenata. Smatramo da je subingvinalna ligatura spermatične vene minimalno invazivan i isplativ početni tretman “infertilnih parova”.

Stopa incidence cervikalnog karcinoma u Srbiji je među najvišima u Evropi i iznosi 23,8 na 100000. Papanicolau test, dopunjen kolposkopijom i histologijom, osnovna je metoda sekundarne prevencije cervikalnog karcinoma. Cilj rada je bio ispitati histološko-citološku korelaciju i pouzdanost Papanicolau testa u detekciji cervikalnih lezija. Analizirani su cervikalni razmazi (Papanicolau test) kod 3868 žena. Suspektne nalaze imalo je 190 žena i kod njih je urađena cervikalna biopsija. Kod 77 žena detektovane su premaligne ili maligne promene na cerviksu. LSIL (CIN1) je imalo 43(22,6%), HSIL(CIN2/3) 25(13,2%), a planocelularni karcinom 9 (4,7%) žena. Između histološkog i citološkog nalaza ispitanica postoji statistički značajna pozitivna povezanost (Spearman r=0,829, p<0,001). Najviše ocene dijagnostičkih performansi Papanicolau testa u diskriminaciji LSIL-a(CIN1), HSIL-a(CIN2/3) i planocelularnog karcinoma od cervicitisa su za citološki nalaz ASCH (PA IIIa) (Sp=90,6%, a Sn=100% za Ca planocellulare, Sn=96% za HSIL i Sn=86% za LSIL). U diskriminaciji HSIL-a od LSIL-a najbolja diskriminativnost postiže se za nalaz LSIL (PAIIIb) Papanicolau testa (Sn=72,0%, Sp=67,4%), a u diskriminaciji Ca planocellulare od LSIL najbolja diskriminativnost postiže se za nalaz HSIL (PA IIIb/IV) Papanicolau testa (Sn=77.8%, Sp=97.7%). Na osnovu naših rezultata možemo zaključiti da postoji pozitivna histološko-citološka korelacija nalaza i da je Papanicolau test pouzdaniji u detekciji težih premalignih promena. Citološke dijagnoze ASCH (PAIIIa) i LSIL (PAIIIb) mogu pouzdano ukazati na postojanje premalignih cervikalnih lezija kod žena, pa pacijentkinje sa tim nalazima treba češće kontrolisati i lečiti.

Termin „akutni infarkt miokarda“ koristi se kada postoji dokaz za nekrozu miokarda u situaciji kada klinička slika ukazuje na ishemiju miokarda. Prosečno godišnje u svetu od akutnog infarkta miokarda oboli 6 miliona ljudi, letalni ishod se javi kod više od 25% slučajeva. Identifikacija najvažnijih epidemioloških karakteristika infarkta miokarda u srpskim sredinama Kosova i Metohije. U radu je korišćena epidemiološka studija preseka (cross sectional). U periodu od 2004-2011 na Kosovu i Metohiji (srpske sredine) prijavljeno je ukupno 421 obolelih od akutnog infarkta miokarda. Odnos obolelih muškaraca u odnosu na broj obolelih žena iznosi 2,69:1. Najveći broj obolelih (92) kao i najviša nestandardizovana stopa incidencije akutnog infarkta miokarda (59,13/100000 stanovnika) registrovani su 2008. godine. Učestalost obolevanja od akutnog infarkta miokarda pokazuje statistički značajnu povezanost sa uzrastom obolelih i polom (hi-kvadrat =21,39, DF=1, p<0,001). Linearni trend stope incidencije pokazuje pozitivan trend sa porastom broja obolelih (y=33.8+2.3x). Validni podaci o umrlim osobama su dostupni za period od 2008. do 2011. godine. U tom periodu od akutnog infarkta miokarda je umrlo 166 lica. Odnos umrlih muškaraca i umrlih žena je iznosio 1,22:1. Nestandardizovane stope mortaliteta akutnog infarkta miokarda kretale su se od 41,77/100000 stanovnika, zabeležene 2008. godine do 17,35/100000 stanovnika, 2011.godine. Linearni trend stope mortaliteta pokazuje negativan trend sa smanjenjem broja umrlih (y=26.7-3.6x). Akutni infarkt miokarda je česta bolest na Kosovu i Metohiji. U razboljevanju dominiraju osobe muškog pola, uzrasta preko 50 godina. Gotovo 60% umrlih su stariji od 70 godina. Razboljevanje ima pozitivan trend, dok je trend umiranja negativan.

CT dijagnostika peritonealnog prostora predstavlja kompleksan deo za skeniranje i teško ga je predstaviti na aksijalnim presecima, jer je normalno zakrivljen u ravni. Prisustvo „zamagljenog“ ili „misty“ mezenterijuma, najčešći je znak prisustva patoloških procesa u peritonealnoj duplji. Normalno subperitonealna mast je niskih izmerenih atenuacija, te svako povećanje atenuacije ovih struktura (od -60 do 0 HU) dijagnostički je značajno. Cilj istraživanja je bio da procenimo ulogu kompjuterizovane tomografije,u eksploraciji i vizuelizaciji patoloških promena mezenterijuma. Studijom preseka obuhvaćeno je 28 osobakod kojih je obavljen CT pregled abdomena i male karlice u okviru Službe za radiološku dijagnostiku KBC „Dr Dragiša Mišović-Dedinje“ u Beogradu. Korišćen je standardni protokol snimanja abdomena, zasnovan na dinamskom ispitivanju protokolom po Rossi-ju. Sva snimanja obavljena su na 16-slajsnom skeneru. Kod 18 od ukupno 28 osoba (64%), videle su se promene na mezenterijumu koje su bile inflamantornog porekla, od toga promene po tipu “misty” mezenterijumauočene su kod 6 osoba sa pankreatitisom (33%), kod 4 osobe sa apendicitisom (22%), kod 7 osoba sa divertikulitisom (39%), a kod jedne panikulitis sa pseudokapsulom u vidu masnog prstena (6%).U 2 osobe (7%), uočljen je“misty” mezenterijum kao posledica tromboze gornje mezenterične vene,dok je kod 2osobe (7%),mezenterijum bio izmenjen kao posledica hemoragične ishemije tankog creva. Jedna osoba (4%), je imala patološki izmenjeni mezenterijum zbog primarnog tumora tankog creva (karcinoid), a kod 5 osoba (18%) bile su prisutne adhezije kao posledica sekvela nakon hirurških intervencija i zračne terapije.Senzitivnost CT dijagnostike za dobijanje pozitivnih rezultata kod osoba koje imaju inflamantorno izmenjeni mezenterijum iznosila je 90%,specifičnost metode iznosila je 87.5%.. pozitivna prediktivna vrednost 94.7%, a negativna prediktivna vrednost 77.8%, uz tačnost metode 89.3%. Na osnovu visokih vrednosti senzitivnosti i specifičnosti testiranih pregleda u ovoj studiji preseka, CT dijagnostika peritonealnih prostora ima obavezno mesto u dijagnostičkom algoritmu. Zahvaljujući multidetektorskim skenerima proširene su mogućnosti eksploracije peritonealnih prostora, ali uprkos velikom doprinosu softverskih rešenja, minucioznost pri pregledu, kao i visok nivo znanja bitne su pretpostavke u radu, pa pregled ovih prostora uvek predstavlja dijagnostički izazov.

Reforma zdravstvenog sistema podrazumeva prihvatanje inovacija u upravljanju finansijama zdravstvene ustanove. Uspešna promena načina finansiranja zdravstvene zaštite zahteva prethodnu analizu troškova i aktivnosti zdravstvenih ustanova. U radu je izvedena uporedna analiza troškova 27 domova zdravlja primenom inovativnog tabelarnog sistema za analizu i kontrolu troškova korišćenjem „Step Down“ metodologije. Dobijeni rezultati pokazuju da: Dominantni trošak za lična primanja, prosečno oko 80%, ne zavisi od veličine doma zdravlja; Evidentne razlike u procentnim vrednostima troškova za lekove, medicinski potrošni materijal, dijagnostičke službe; Postoji evidentna razlika procentne vrednosti troškova tehničkog održavanja kao posledica neujednačenog procenta broja zaposlenih nemedicinskih radnika, razlika u infrastrukturnoj organizaciji, razlika u stanju i vrsti opreme, razlika u načinu grejanja prostora i vrsti goriva za grejanje, obaveze prevoza bolesnika i specifičnost službe kućnog lečenja i polivalentne patronaže; Postoji velika razlika u troškovima po uprosečenom ambulantnom pregledu, kao posledica neujednačenog broj izvršenih usluga. Osnovni zaključak urađene analize ukazuje na činjenjicu da je u uslovima prikazane neujednačenosti troškova problematično primeniti sistem finansiranja kapitacijom.

Cilj rada je da utvrdi patoloske promene na sluznici gastroduodenuma (erozije,ulceracije, ulkusi, komplikacije ulkusa,subepitelna krvarenja i dr) nastale kao posledica stetnog dejstva NSAIL (Nesteroidnih antireumatika )lekova koji su ordinirani u terapiji Reumatoidnog artrit-(RA). Ispitivanje je vrseno na 100 bolesnika sa dijagnostikovanim RA koji su bili na kontinuiranoj terapiji NSAIL. Kod polovine bolesnika uradjena je gastroskopija da bi se verifikovale patoloske makromorfoloske promene pre kontrolisanog uzimanja NSAIL Posle 2godine uzimanja kontinuirane terapije NSAIL uradjena je kontrolna gastroskopija a patoloske makromorfoloske-endoskopske promene verifikovale. Posle dvogodisnje kontrolisane terapije NSAIL na sluznici gastroduodenuma erozije su opisane u 66% bolesnika, ulkus zeluca u 18%, duodenalni ulkus kod 14% bolesnika, krvarenja u 25% bolesnika.

Hronični B virusni hepatitis (HHB) i dalje predstavlja veliki zdravstveni svetski problem uprkos obaveznoj i univerzalnoj imunizaciji protiv infekcije hepatitis B virusom (HBV). Kod određenog broja bolesnika hronična hepatitis B virusna infekcija u prirodnom toku bolesti progredira ka cirozi i hepatocelularnom karcionomu te je primarni cilj antivirusne terapije HHB zaustavljanje progresije bolesti. Danas na tržištu postoje dve grupe lekova za lečenje HHB: a)imunomodulatorna terapija konvencionalim interferonom alfa (INF) i pegilovanim interferonom alfa 2 a ( PEG-INF), b) peroralna antivirusna terapija analozima nukleot(z)ida. Lamivudin je dugo bio jedini medikament na našem tržištu za lečenje HBV te je kod većine naših pacijenata došlo do razvoja rezistencije. Od pre dve godine, na tržištu Srbije se registruje novi oralni analog iz grupe nukleotida : tenofovir disoproksil fumarat (TDF). U radu smo analizirali 69 bolesnika sa hroničnim hepatitisom B lečenih u Klinici za Infektivne i tropske bolesti KCS Beograd u periodu od 2012 do 2014 godine. Svi bolesnici uključeni u ovo istraživanje prethodno su bili lečeni LAM, a nakon razvoja rezistencije na LAM, primenjivan je TDF. TDF je pokazao odličnu efikasnost, visoku barijeru za rezistenciju i vrlo malo neželjenih efekata u višegodišnjoj primeni. Naša iskustva sa primenom ovog leka nisu dugotrajna imajući u vidu njegovu krakotrajnu dostupnost na našem tržištu.

Karcinom grlića materice je ozbiljan javno zdravstveni problem kako u svetu tako i kod nas. Kontrola karcinoma grlića materice pored prevencije podrazumeva ranu dijagnostiku i lečenje, ali i preciznu registraciju i praćenje obolelih žena. Da bi bila obezbeđena dobra kontrola bolesti, svi ovi delovi sistema moraju funkcionisati paralelno. Cilj rada je sagledavanje osnovnih deskriptivno-epidemioloških karakteristika obolelih i umrlih žena od raka grlića materice u svetu, Evropi i Srbiji. Poseban osvrt i detaljan epidemiološki prikaz usmeren je na područje centralne Srbije za period od 1999. do 2011. godine. U radu je primenjen deskriptivno-epidemiološki metod. Kao izvor podataka korišćeni su podaci Globocan-a (softver za procenu opterećenja bolesti populacije, pokrenut od strane WHO), kao i podaci Registra za rak centralne Srbije za analizirani period. U svetu, broj novoobolelih slučajeva za 2012. g. je 527624 (standardizovana stopa incidencije je 14,0 na 100000 žena). U pogledu mortaliteta, za dotičnu godinu broj umrlih žena je 265653 (standardizovana stopa mortaliteta je 6,8 na 100000 žena). Od karcinoma grlića materice na svaka 2 minuta u svetu umre jedna žena (720 dnevno). U Evropi, ukupan broj novoobolelih žena za 2012. g. je 58348 (11,44 na 100000 žena). Ukupan broj umrlih žena je 24378 (3,75 na 100000 žena). U Srbiji, ukupan broj novoobolelih žena za 2012. g. je 1501 (23,8 na 100000 žena). Ukupan broj umrlih žena je 609 (7,7 na 100000 žena). Pozicija Srbije u Svetu u pogledu obolevanja je 62 (od 182. zemlje), dok je 84. u pogledu mortaliteta, što nas svrstava u gornju polovinu liste svih zemalja u svetu. Prema podacima Registara za rak za centralnu Srbiju, prosečna standardizovana stopa incidencije od 23,9/100000 žena i mortaliteta od 7,2/100000 za period 1999-2011. godine ukazuju na nepovoljnu epidemiološku situaciju ovog malignoma u centralnoj Srbiji. Mada se analizom pomenutog vremenskog intervala registruje blagi pad trenda obolevanja u centralnoj Srbiji (y=27,13-0,47x; p>0,05, otprilike jedan slučaj karcinoma grlića materice na 100000 žena manje za sledeće dve godine). Naprotiv, za isti analizirani period, beleži se porast umiranja (y=7,16+0,01x; p>0,05).

Maligni tumori pljuvačnih žlezda su retka oboljenja i u najvećem broju se javljaju u velikim pljuvačnim žlezdama. Cilj istraživanja bio je da se analizira trend incidencije malignih tumora velikih pljuvačnih žlezda kod stanovništva grada Beograda. Podaci su dobijeni iz Registra za maligne tumore centralne Srbije. Analizirani su svi slučajevi malignih tumora velikih pljuvačnih žlezda registrovani u Beogradu od 01. januara 1999. godine do 31. decembra 2010. godine. Trend kretanja i godišnji procenat promene incidencije izračunat je regresionom analizom uz pomoć tačaka spajanja (engl. joinpoint regression analysis). U ispitivanom periodu Registru je prijavljeno je 283 pacijenta (168 muškaraca i 115 žena) sa malignim tumorima velikih pljuvačnih žlezda. Standardizovana stopa incidencije svih tumora u ispitivanom periodu, za oba pola, bila je 0,87/100,000 stanovnika, odnosno 1,13 za muškarace i 0,67 za žene. Standardizovana stopa incidence se uvećavala sa godišnjim procentom promene od 6,4% kod oba pola (p<0,001). Rezultati su pokazali konstantno povećanje trenda incidencije malignih tumora velikih pljuvačnih žlezda kod stanovništva grada Beogradu između 1999. i 2010. godine.

Najčešći maligni tumori kože epidermoidnog porekla su bazocelularni (BCK) i skvamocelularni (SCK) karcinom. U 90 % slučajeva nastaju na fotoeksponiranim delovima tela i direktno su povezani sa oštećenjima kože nastalim dugotrajnim izlaganjem UV zracima, obično kod osoba starijeg životnog doba i svetle puti. Od njihovih posledica godišnje u svetu umre 65000 ljudi. Najvažnija karika u sprečavanju nastanka ovih tumora jeste prevencija, dok njihovo rano prepoznavanje omogućava adekvatniji hirurški tretman sa poštedom okolnog tkiva. Osnovni cilj ovog rada je ispitivanje histopatoloških i kliničko-morfoloških karakteristika BCK i SCK kože glave. Analizom je obuhvaćeno 439 karcinoma (297 (67,7%) BCK, 126 (28,7 %) SCK i 16 (3,6%) BCK+SCK), među kojima je preko 60% dijagnostikovano kod muškaraca, najčešće u sedmoj i osmoj deceniji života, sa najvećom učestalošću BCK na nosu, odnosno na koži gornje polovine kože lica i SCK na usnama, odnosno na koži donje polovine kože lica. Svi karcinomi kože glave bili su češći na desnoj strani. Klinički i morfološki, najveći broj BCK manifestovao se ulceroznim oblikom prosečne veličine 1,2cm i mešanim histološkim tipom, a SCK vegetantnim oblikom prosečne veličine 1,55cm i histološki gradusom I. Najveći broj BCK i SCK bio je odstranjen u celini, za razliku od kombinacije ova dva tumora u kojima je u većini slučajeva bila neophodna i naknadna hirurška intervencija.

Koža koja oblaže naše telo, ima ulogu školjke, tako da njen specifični “naborani” izgled odgovara grebenima.Tragovi koji ostaju na predmetima od “šara” na našim prstima zovu se otisci pratiju- dermatoglifi.Ove “šare” čine raznovrsne konfiguracije,karakteristične za svakog čoveka.Dermatoglifi su poligenetski determinisana svojstva,čiji izgled i brojnost određuju specifični geni.Obrasci kože su usko povezani sa strukturom nervnih završetaka u vrhovima prstiju.Što ukazuje na veoma preciznu povezanost u karakteristikama dizajna ljudskog mozga.Na osnovu toga možemo mnogo naučiti o nervnom sistemu, funkcijama, temperamentu i karakteru.Svedoci smo sve većeg značaja i primene dermatoglifa u svakodnevnom životu.

Twin to twin transfusion syndrome (TTTTS) accounts for approximately 10% of monochorionic twin pregnancies and, if left untreated, is associated with high morbidity and mortality rate. A net transfusion of blood flow from one fetus (donor twin) to the other (recipient twin) via placental vascular anastomoses has been supposed as the major etiology of TTTTS. The donor twin becomes hypovolemic and oliguria, oligohydramnios, and a variable degree of growth restriction develop, whereas the recipient twin manifests polyuria, polyhydramnios, and hydrops in response to hypervolemia. TTTTS can be treated by either serial amniocentesis or selective fetoscopic laser coagulation of the communicating vessels. The rationale for removal of large volumes of amniotic fluid is to prevent preterm delivery secondary to polyhydramnios and to improve fetal circulation by reducing pressure on the chorionic plate. On the other hand, the goal of laser therapy is to occlude vascular anastomoses, thereby interrupting intertwin blood exchange. Although laser treatment is associated with increased survival rate and reduced neurologic complications, compared with amnioreduction, it requires highly specialized centers, whereas serial amniocentesis has the advantage of being performed worldwide. Therefore, the optimal treatment for pregnancies complicated with TTTTS is still controversial.

Dezmoidne ili agresivne fibromatoze pripadaju grupi benignih tumora koje karakteriše lokalno infiltrativan rast i sklonost recidiviranju, a koje ne metastaziraju. Prikazana je žena starosti 46 godina, koja dolazi na pregled zbog recidivantnog tumora prednjeg trbušnog zida, ranije PH verifikovanog kao dezmoidna fibromatoza. Uz tumor prednjeg trbušnog zida dimenzija 14.7x7.0x12.5 cm, CT dijagnostikom otkriven je i tumor veličine 5.8x6.2x8.8 cm u loži ranije odstranjenog desnog bubrega, koji je u bliskoj komunikaciji sa donjom šupljom venom (VCI) i desnom zajedničkom ilijačnom aretrijom (AIC dex.). Kompresija na iste je rezultirala otokom desne noge u cjelosti, koji se povukao nakon ekscizije tumora. Postoperativni tok je protekao uredno.

The aim of the present study is to investigate the antioxidant properties of the lichen Cetraria aculeata. Antioxidant activity of the methanol and ethyl acetate extracts of lichen was tested by different methods including determination of total phenolics content, determination of total antioxidant capacity, DPPH free radical scavenging activity, inhibitory activity towards lipid peroxidation, ferrous ion chelating ability and hydroxyl radical scavenging activity. The extracts of the lichen C. aculeata showed significant antioxidant activity. The methanol extract showed higher values for total phenolics and total antioxidant capacity compared to the ethyl acetate extract, while the ethyl acetate extract demonstrated better results for DPPH radical scavenging, inhibitory activity towards lipid peroxidation, chelating ability and hydroxyl radical scavenging than the methanol extract. This is the first report of the antioxidant properties of Cetraria aculeata growing in Serbia. The results of antioxidant activity indicate the application of this lichen as source of natural antioxidants that could be used as a possible food supplement, in the pharmaceutical industry and in the treatment of various diseases.

While different definitions for the diagnosis of metabolic syndrome (MetS) have been proposed, their applicability brings confusion about which criteria should be used in clinical practice. This was an observational cross-sectional study conducted during October 2008. in 3 university hospital centers in the north, midst and south of the Serbia. 1715 patients were recruited from outpatient clinical practice and primary health care offices: 37% males and 63% females, aged 34-80 years. To evaluate the impact of different criteria in discriminating high risk population for coronary artery disease (CAD) we used NCEP-ATP III, AHA/NHLBI and IDF definitions. 21,7% (373) from the patients included in the study sustained CAD. The prevalence of MetS in the CAD group was 84,7%, 86,1% and 82,0%, respectively, compared with 58,3%, 60,6% and 61,2% in the control group (p<0.0001). ROC curves ploted by the probabilities for CAD calculated in the logistic models for each definition (adjusted for age, sex, smoking and educational status) indicated that NCEP-ATP III and NHLBI-AHA definitions had a better predictive accuracy compared with IDF (p=0,006 and p=0,016, respectively). When the waist girth is introduced in NCEP-ATP III and NHLBI-AHA definitions as obligatory, this distinction was lost. The NCEP-ATP III and AHA/NHLBI definition is more suitable for discrimination of MetS diagnosis, than the later proposed IDF definition in the subjects of the given population. Inclusion of waist circumference as obligatory criteria failed to show increase in predictive accuracy for CAD.