Instrumenti kvaliteta života specifični za dermatologiju, sve češće se primenjuju u istraživanju kod pacijenata sa kožnim bolestima. CIlj je ispitati odnos ocena kvaliteta života dobijenih primenom dva za dermatologiju specifična instrumenta. Istraživanjem je obuhvaćeno 62 ispitanika sa kožnim bolestima, kod kojih je kvalitet života ocenjen primenom instrumenata specifičnih za dermatologiju (tj. Dermatology Life Quality Index-DLQI i Skindex-16), namenjenih upotrebi kod svih kožnih bolesti. Ukupni skorovi DLQI i Skindex-16 nalazili su se u jakoj korelaciji (r=0.87; p<0.001). Postojale su i statistički značajne korelacije ukupnog skora DLQI sa skorovima za podskale simptomi, emocije i funkcionisanje iz Skindex-16 instrumenta (r=0.53, r=0.77 i r=0.86, redom). Ukupan skor Skindex-16 nije bio u korelaciji sa skorom za podskalu tretman iz DLQI-a, međutim, bio je u korelaciji sa skorovima za podskale simptomi i osećanja, dnevne aktivnosti, slobodne aktivnosti, rad ili škola i lični odnosi iz DLQI-a (r=0.67, r=0.80, r=0.66, r=0.62 i r=0.68, redom). Dva instrumenta specifična za dermatologiju (npr. DLQI i Skindex-16), ukoliko se zajedno primenjuju, mogu pružiti komplementarne podatke pri ocenjivanju kvaliteta života pacijenata sa kožnim bolestima.

Očuvana kontraktilna rezerva leve komore podrazumeva sposobnost hipokinetičnih segmenata miokarda da pod dejstvom različitih inotropnih stimulusa poprave svoju kontraktilnost. Utvrditi razlike u kliničkim karakteristikama kod pacijenata sa dilatacionom kardiomiopatijom u zavisnosti od očuvane kontraktilne rezerve leve komore. U studiju je uključeno uzastopnih 55 bolesnika sa idiopatskom dilatativnom kardiomiopatijom. Svim bolesnicima uključenim u studiju urađen je stres ehokardiografski test fizičkim opterećenjem po standardnom protokolu. Postojanje očuvane kontraktilne rezerve je određivano uz pomoć promene ejekcione frakcije leve komore. Prosečna starost ispitivanih bolesnika je bila 54,98 ± 9,84 godina, 49 (89,1%) je bilo muškog pola. Na osnovu promene ejekcione frakcije leve komore kao kriterijuma kontraktilne rezerve leve komore, očuvanu kontraktilnu rezervu je imalo 25 bolesnika (45,5%). Bolesnici bez očuvane kontraktilne rezerve leve komore znatno češće u anamnezi imaju zastupljenu arterijsku hipertenziju (46,7 vs. 20,0%, p=0,038). Nema značajne razlike u zastupljenosti ostalih faktora rizika. Pacijenti sa očuvanom kontraktilnom rezervom leve komore imaju manju dimenziju leve komore na kraju sistole (49,64 ± 7,26 vs. 55,27 ± 8,36 mm, p=0.011), manji indeks volumena leve komore na kraju dijastole (77,35 ± 26,41 vs. 94,59 ± 34,97 ml/m2, p=0,005) i na kraju sistole (59,31 ± 26,05 vs. 78,62 ± 34,42 ml/m2, p=0,002), veću ejekcionu frakciju leve komore (25,48 ± 8,32 vs. 18,33 ± 6,49%, p=0,002) i niži indeks pokreta zidova leve komore (2,23 ± 0,27 vs. 2,48 ± 0,27, p=0,002). Kod bolesnika sa očuvanom kontraktilnom rezervom leve komore nalazimo manju zastupljenost arterijske hipertenzije i morfološki i funkcionalno manje oštećenu levu komoru.

Oštećena tolerancija glukoze,pojam poznat kao predijabetes , predstavlja stepenicu ispred razvoja dijabetes mellitusa tip 2 i može se javiti i deceniju pre manifestnog oblika dijabetesa i sve je češći u mlađoj populaciji. Cilj rada bio je da utvrdi uticaj fizicke neaktivnosti na pojavu predijabatesa i dijabetes mellitusa tip 2. Obrađeno je 80 bolesnika u endokrinološkoj ambulanti Interne klinike KBC Priština-Gračanica, u Lapljem Selu.Ispitanici su anketirani uputnikom iz vodiča Nacionalnog programa za prevenciju dijabetesa tip 2 Republike Srbije. Svim ispitanicima su odrađene polne, demografske i antropometrijske karakteristike kao istepen intolerancije glukoze. Od 80 pacijenata, 33 (41,25%) su muškog pola, a 47 (58,75%) su ženskog pola. Nema statističke značajnosti Hi² testa raspodele ispitanika prema familijarnoj anamnezi (=0,007, p>0,05). Fizička neaktivnost je registrovna u 16 ispitanika (20%), a ostalih 64 ispitanika je fizički aktivno. Normalna glikemija natašte u fizički neaktivnih ispitanika je bila u 56,25% (9), a glikemiju veću od 7 mmol/l je imalo 18,75% ispitanika. Pozitivan OGTT nalaz kod fizički neaktivnih ispitanika je potvrđen u 62,5% , a pozitivan OGTT nalaz kod fizički aktivnih je registrovan u samo 5 ispitanika (11,36%). Ispitanici sa rizikom za nastanak dijabetesa tip 2 (skor 12 i više) u 60% su bili fizički neaktivni. Umerena fizička aktivnost uz korekciju telesne mase ,može znatno da „odloži“ nastanak dijabetes mellitus-a tip 2.

Ocenjivanje radne sposobnosti (ORS) je postupak koji služi da se na osnovu bioloških funkcija organizma neke osobe i zahteva određenog posla i karakteristika radnog mesta utvrdi da li je ispitivana osoba sposobna za taj posao ili grupu poslova. ORS izvršnih radnika na železnici se obavlja prema programu propisanom Pravilnikom o predhodnim i periodičnim pregledima zaposlenih na radnim mestima sa povećanim rizikom (Službeni glasnik RS br. 120/07) i Pravilniku 655 o zdravstvenim uslovima koje moraju ispunjavati železnički radnici koji neposredno učestvuju u vršenju železničkog saobraćaja. Jedna od hroničnih bolesti sa kojima se susrećemo tokom ORS je hronična opstruktivna bolest pluća (HOBP). Definicija kontraindikacija za rad železničkih radnikau izvršnoj službi koji boluju od HOBP sadržana u pravilniku 655 je veoma uopštena. Zato smo, da bi olakšali i poboljšali kvalitet procene radne sposobnosti, razvili algoritam za procenu radne sposobnosti kod ovih radnika. Prema GOLD (Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease) smernicama kod sumnje na postojanje HOBP najpre treba dokazati da bolest postoji, a za potrebe medicine rada smatrali smo važnim ujednačiti i pojasniti kriterijume za ocenu radne sposobnosi, što je rezultovalo dijagnostičkim algoritmom za ORS. Takođe je važno voditi računa za koje radno mesto se ORS vrši. Primena dijagnostičkog algoritma tokom ORS, omogućuje da se kod izvršnih radnika na železnici i na radnom mestu sa povećanim rizikom koji boluju HOBP izvrši optimalna procena težine bolesti, utvrdi efikasnost terapijskog tretmana, proceni da li su nedostaci funkcinalno kompenzovani i utvrdi dinamika vanrednih perodičnih pregleda.

Cilj ove studije je bio da definišemo faktore koji bi mogli da poboljšaju ishod reanimacije pacijenata koji su doživeli vanbolnički akutni zastoj srca poštujući "Utstein" model sakupljanja podataka. U dvogodišnjoj prospektivnoj studiji ispitano je 200 pacijenata koji su doživeli vanbolnički akutni zastoj srca i faktori koji su povezani sa preživljavanjem. 78% pacijenata je doživelo akutni zastoj srca kardijalne etiologije, 65% u kućnim uslovima, 3,7% je reanimirano od strane spasilaca, 36% je zatečeno u ventrikularnoj fibrilaciji (VF) ili ventrikularnoj tahikardiji (VT) bez pulsa, 64% u asistoliji/električnoj aktivnosti bez pulsa (PEA), 52% pacijenata je intubirano na mestu nastanka akutnog zastoja srca i preživljavanje do otpusta iz bolnice je bilo značajno veće u ovoj grupi pacijenata. Prosečno vreme stizanja do pacijenata bilo je 6,6 minuta. 66,7% pacijenata je defibrilirano nakon 4 i više minuta. 131 (65,5%) pacijent je proglašen mrtvim na terenu, 69 pacijenata je transportovano u bolnicu. 53 (76,8%) pacijenta iz grupe transportovanih je umrlo za vreme transporta ili na odeljenju reanimacije, 7 je umrlo nakon prijema u bolncu a 9 je preživelo do otpusta iz bolnice. Multivarijantnom logističkom regresijom je utvrđeno da su varijable značajno povezane sa preživljavanjem: starosno doba, endotrahealna intbacija na terenu i vreme stizanja do pacijenta. Uspeh reanimacije bio je značajno veći kod mlađih pacijenata, kod onih intubiranih na terenu i kod onih kod kojih je ekipa hitne medicinske pomoći stigla u kraćem vremenskom intervalu.

29 - year Lichen planus is a chronic, inflammatory, autoimmune skin disease, that is often manifested, except on the skin, in the oral cavity in a variety of clinical forms. The prevalence of the disease in the general population is about 1-2%. Etiopathogenesis is not still well understood. Histopathology, in addition to the basic methods, anamnesis and physical examination, is vital for proper diagnosis of oral lichen planus (OLP). Very diverse and loaded histological findings are common for all forms of oral lichen planus. We reported the case of oral lichen planus in a 49 years old male patient, who presented to the Dentistry clinic of Medical faculty of Priština with burning and itching symptoms and changes in the buccal mucosa. Histopathological analysis of biopsy tissue conformed clinical diagnosis of lichen planus. Due to the possibility for malignant transformation of lesions, the long-term follow-up of patients with this disease is of great importance.

Univerzitetski studenti predstavljaju potencijalne profesionalce sa značajnim ulogama u budućnosti, te su zato njihovi stavovi o zdravom načinu života od povećane važnosti. Cilj rada je procena stepena fizičke aktivnosti, i identifikovanje određenih relevantnih pokazatelja o nezdravim životnim navikama (pušenje, alkohol, sedentaran način života) među studentima Državnog univerziteta u Novom Pazaru. Istraživanje je sprovedeno među studentima I i IV godine Državnog univerziteta u Novom Pazaru, u maju 2013.godine. Kao instrument istraživanja korišten je anonimni anketni upitnik, posebno konstruisan za ovo istraživanje. Anketni odgovori su direktno unošeni u posebno pripremljenu bazu podataka. Za statističku obradu podataka korišćen je statistički softverski paket SPSS 18.0. Za statističku analizu korišćeni su metodi deskriptivne statistike i Hi-kvadrat test na nivou značajnosti p<0,05. Statističkom analizom je potvrđeno da postoji značajna razlika u proporciji studenata koji se bave sportsko rekreativnim aktivnostima između I i IV godine studija (Hi-kvadrat 5,882; p<0,05). Proporcija studenata I godine koji koji vežbaju 2-3 puta nedeljno značajno je manja od proporcije studenata IV godine (Hi-kvadrat 6,332; p<0,05). Nema statistički značajne razlike između proporcija studenata I i IV godine koji konzumiraju alkohol (Hi-kvadrat 0.231; p>0.05). Prisutan je značajan broj nepušača među studentima I godine preko 85 %, dok ih je među studentima IV godine oko 73%. Proporcija studenata I godine koji puše ne razlikuje se značajno od proporcije studenata IV godine koji puše (Hi-kvadrat 1,334; p>0,05). Uočljiv je podatak koji može da zabrinjava, a to je da skoro duplo više studenata I godine u odnosu na one koji su IV godina, se ne bavi nikakvim sportsko rekreativnim aktivnostima. Neophodno je insistirati na usvajanju zdravih stilova života kod studenata koji su na putu zrelosti i odgovornosti za sebe i za zajednicu.

Main point of prevention of tuberculosis is the existence of basic knowledge about risc factors (smoking habit, alchohol abuse) which contribute to apperance of tuberculosis and influence to therapy. In order to assess the influence of potential risc factors a crossanalysis was made for the years 2002-2004, 2007-2009 and 2012-2014 . During the period of 12 years, 230 cases of TB were included in the study. The mean age of all subjects was 45.81±16.98. There were (61.7–73.2%) males and this observation is supported by reENGLISH 2014; 43 (3) 23-29 29 ORIGINALNI RADOVI ports that males had signitificantly higher risc for more severe lung destruction (69.2-84.6%), as evidenced by bilateral lung cavitation (86.1-100%) than females. In total 45.6–76.7% were smear-positive. Alcohol use disorders increased (11.8–29.4%; p=0.02) as a smoking habit (44.1–47.1%). In cases with severe lung destruction as a lung cavitation incrised cigarette smoking (46.6–60.0%) and alcoholism (19.4–50.0%; p=0.007). Linear regression analysis confirmed a statistically significant correlation between severe form of TB and smoking habit (>20 cigarettes per day, p=0.04) and alcohol use disorders (p=0.004). Successful control in reducing smoking, alcohol use disorders and, could favorably impact the TB morbidity rate.

Transposition veins, in some cases when there is no adequate superficial veins, preferred is model of the vascular access. This approach may be acceptable version vascular access where is not possible to create other shapes. But basilic vein transposition is time consuming and technically challenging procedure with significant perioperative morbidity. Complication rate for basilic vein transposition remains high at 47-71%. We report a patient who underwent transposition basilic vein, and its anastomosis with radial artery, in which developed the digital hypoperfusion ischemic syndrome.

Dijagram toka studije predstavlja sastavni deo usklađenih standarda o izveštavanju (CONSORT). Preporučuje se njegova primena u izveštavanju ogleda sa klaster randomizacijom. Cilj rada je da se predstavi učestalost korišćenja dijagrama toka u klaster randomizovanim studijama u skladu sa standardima o izveštavanju. Urađeno je pretraživanje Medline-a i za analizu izdvojeno 474 studija sa klaster randomizacijom. Studije su pregledane u cilju otkrivanja upotrebe grafičkog prikaza, primene standarda o izveštavanju i vremena publikovanja studije. U zavisnosti od trajanja, studije su podeljene na one koje su prikazale završena istraživanja i one čije je izvođenje još uvek u toku. Učestalost dijagrama toka je bila statistički značajno veća u studijama koje su se pridržavale standarda (86,2%) u odnosu na studije koje nisu koristile CONSORT smernice (71,4%), i u studijama koje su prikazale završena istraživanja (81,2 %) u odnosu na studije koje su predstavljale pilot projekte (54,3%). Primena CONSORT-a je zabeležena u 145 (31%) literaturnih jedinica. Broj klaster randomizovanih studija dobijenih pretraživanjem MEDLINE-a niskom cluster randomized trial [ti] i cluster randomised trial [ti] i primena CONSORT-a u izveštajima klaster randomizovanih studija linearno rastu tokom vremena (p<0,001). Učestalost primene dijagrama toka je veća u izveštajima klaster randomizovanih studija koji su rađeni u skladu sa standardima o izveštavanju.