Termin „akutni infarkt miokarda“ koristi se kada postoji dokaz za nekrozu miokarda u situaciji kada klinička slika ukazuje na ishemiju miokarda. Prosečno godišnje u svetu od akutnog infarkta miokarda oboli 6 miliona ljudi, letalni ishod se javi kod više od 25% slučajeva. Identifikacija najvažnijih epidemioloških karakteristika infarkta miokarda u srpskim sredinama Kosova i Metohije. U radu je korišćena epidemiološka studija preseka (cross sectional). U periodu od 2004-2011 na Kosovu i Metohiji (srpske sredine) prijavljeno je ukupno 421 obolelih od akutnog infarkta miokarda. Odnos obolelih muškaraca u odnosu na broj obolelih žena iznosi 2,69:1. Najveći broj obolelih (92) kao i najviša nestandardizovana stopa incidencije akutnog infarkta miokarda (59,13/100000 stanovnika) registrovani su 2008. godine. Učestalost obolevanja od akutnog infarkta miokarda pokazuje statistički značajnu povezanost sa uzrastom obolelih i polom (hi-kvadrat =21,39, DF=1, p<0,001). Linearni trend stope incidencije pokazuje pozitivan trend sa porastom broja obolelih (y=33.8+2.3x). Validni podaci o umrlim osobama su dostupni za period od 2008. do 2011. godine. U tom periodu od akutnog infarkta miokarda je umrlo 166 lica. Odnos umrlih muškaraca i umrlih žena je iznosio 1,22:1. Nestandardizovane stope mortaliteta akutnog infarkta miokarda kretale su se od 41,77/100000 stanovnika, zabeležene 2008. godine do 17,35/100000 stanovnika, 2011.godine. Linearni trend stope mortaliteta pokazuje negativan trend sa smanjenjem broja umrlih (y=26.7-3.6x). Akutni infarkt miokarda je česta bolest na Kosovu i Metohiji. U razboljevanju dominiraju osobe muškog pola, uzrasta preko 50 godina. Gotovo 60% umrlih su stariji od 70 godina. Razboljevanje ima pozitivan trend, dok je trend umiranja negativan.

Osnovni cilj rada je identifikacija najvažnijih epidemioloških karakteristika malignih bolesti u opštinama severnog dela kosovskomitrovačkog okruga. U radu je korišćena epidemiološka metoda studija preseka (cross sectional). Kao materijal za izradu rada i izvođenje zaključaka korišćeni su podaci iz Registra za hronične nezarazne bolesti Zavoda za javno zdravlje Priština sa sedištem u Kosovskoj Mitrovici. U periodu od 2004-2011. godine na Kosovu i Metohiji (srpske enklave) prijavljeno je 913 obolelih od malignih bolesti. U strukturi obolelih provlađuju osobe muškog pola 545 (60 %). Bolest je registrovana u 14 naselja. Vodeće lokalizacije obolelih od malignih tumora kod muškaraca su karcinom pluća i bronha sa učešćem od 44,4% u ukupnoj strukturi lokalizacija obolelelih, zatim slede karcinom laringsa (7,7%), kolorektalni karcinom (6,8%), maligni tumori želuca (6,1%) i prostate (5,3 %). Maligni tumori dojke (24,7%), pluća i bronha (17,4%), grlića materice (8,2%), kolorektalni karcinom (6,8 %) i ovarijalni karcinom (5,4%) su najčešće lokalizacije kod žena. Učestalost malignih bolesti pluća i bronha je statistički značajna u starosnoj dobi od 55-64 godina kod osoba muškog pola. Kod žena je najčešće javljanje malignih oboljenja dojke u starosnoj dobi od 45-59 godina (45%). U analiziranom periodu najveći broj obolelih muškaraca 125, (22,9%) registrovan je u opštini Leposavić. Najveća učestalost obolevanja kod žena registrovana je u opštini Kosovska Mitrovica (84 (22,8%). Na osnovu jednačine linije trenda za muški pol (y=68,125 +0,64 x), broj novoobolelih osoba pokazuje pozitivan trend sa porastom broja obolelih. Pozitivan trend rasta broja obolelih je prisutan i u ženskoj populaciji što pokazuje jednačina linije trenda za ženski pol (y=46+0,13 x). U posmatranom periodu od malignih bolesti je umrlo 673 lica (390 muškaraca i 283 žena). Na osnovu jednačine linije trenda za muški pol (y=65+1,73x), broj umrlih osoba pokazuje pozitivan trend , dok jednačina linije trenda za ženski pol ukazuje na negativan trend sa stagnacijom, i u kasnijem periodu blagim padom broja umrlih (y=47,17+0,13x). Vodeća lokalizacija umrlih od malignih tumora kod muškaraca je karcinom pluća i bronha 33,3%.Kod žena je karcinom dojke vodeći uzrok smrtnosti od malignih bolesti sa učešćem u strukturi umrlih od 20,8%. U cilju potpunijeg sagledavanja značaja i prevencije malignih bolesti, neophodno je objediniti podatke za celokupnu teritoriju Kosova i Metohije, organizovati skrining programe za rano otkrivanje malignih bolesti, kao i ažurniju dostavu relevantnih podataka Zavodu za javno zdravlje, naročito o umrlim osobama.

Dijabetes je jedno od najčešćih hroničnih nezaraznih obolenja u svetu i kod nas. Sa postepenim porastom incidencije dobija pandemijski karakter i predstavlja veliki javnozdravstveni problem. Osnovni cilj rada je identifikacija najvažnijih epidemioloških karakteristika dijabetesa u srpskim enklavama Kosova i Metohije. U radu je korišćena epidemiološka metoda studija preseka (cross sectional). U periodu od 2004-2011. godine prijavljeno je 1166 obolelih od dijabetesa,130 od dijabetesa tip 1 (11,1%), 1036 od dijabetesa tip 2 (88,9%). Najviša nestandardizovana stopa incidencije kod dijabetesa tip 1 (23,6/100.000), zabeležena je 2005. godine, a kod dijabetesa tip 2 (281,5/100.000) 2006. godine. Linearni trend stope incidencije pokazao je najznačajniji pad u ispitivanom periodu kod dijabetesa tip 1 (y=10.4-0.68x), umeren pad kod oba tipa dijabetesa (y=93.1-2.13x) i neznatno smanjenje stope incidencije kod dijabetesa tip 2, (y=161,6-0.57x). Nestandardizovane stope mortaliteta svih tipova dijabetesa u ispitivanom periodu kretale su se u rasponu od 5,1/100.000 do 14,0/100.000. Dijabetes tip 2 se najučestalije javlja u opštini Kosovska Mitrovica (hi-kvadrat=8,39, DF=1,p<0,01), a dijabetes tip 1 u opštini Leposavić (hi-kvadrat=21,12 DF=1, p<0,01).Prema topografskoj distribuciji zapaža se najveće učešće u strukturi umrlih u opštini Kosovska Mitrovica, (40,0%) od dijabetesa tip 1, a u Leposaviću od dijabetesa tip 2 (22,%).

Aim of this study was to identify the most relevant epidemiological risk factors for acquiring tularemia. Method used in the study was cross section. During period 2000-2006 at the territory of Serbia (excluding Kosovo and Metohia region) 254 tularemia cases were identified. No lethal outcomes were noted. Tularemia was registered in 11 districts of Central Serbia, while no cases of the disease were noticed in region of Vojvodina. In Serbian enclaves in Kosovo and Metohia there were 4 cases of Tularemia. 4 epidemics with 21 diseased persons were reported at territory of Central Serbia. Majority of patients were 20-60 years old (86%). No significance difference in sex distribution was observed. Almost the same number of male (129) and female (125) patients was affected. This could be explained by identical exposure of both sexes to diseases causative agents. The disease has seasonal character. It occurs most often in late autumn and winter due to contact with diseased rabbits during hunting season, meat consummation, and inhalation of dust containing diseased animal excreta. During observation period linear trend of incidence rate have not shown statistically significant elevation neither decrease.

The aim of this study was to identify main epidemiological risk factors for the Leptospirosis at territory of Serbia. The cross sectional study was used as epidemiological method during investigation. During period of 2000-2006. Leptospirosis affected 211 people, while 14 of them died as a consequence of this illness in Serbia. Number of patients with Leptospirosis was almost equal at the territory of Central Serbia and Vojvodina region, while at Serbian enclaves in Kosovo and Metohija there was no single case of sickness. Most of the affected patients were working people, males between 20 and 60 years old (97%) with higher risk factor for contamination with disease determined by their profession (farmers, fishermen, veterinarians. Seasonal character of illness (most of the affected in August) was caused by increased exposition to Leptospirosis in summer time (swallowing of contaminated water during swimming and diving, small wounds on skin etc)